Ormanlarımızı nasıl güçlendirebilir ve iklim değişikliğiyle başa çıkmalarına nasıl yardımcı olabiliriz?

Ormanlar sadece ağaçlardan ibaret değildir. Orman ekosistemleri ağaçların yan yana ve üst üste gelip birbirine bağlanmasına, iletişim kurmasına olanak tanıyan merkezlere ve mikorizal ağlara sahip karmaşık sistemlerdir. Geri bildirim ve uyum için yollar sağlarlar ve bu da orman ekosistemini daha dirençli kılar.

Karmaşık sistemler olarak ormanların en güzel yanı, doğal ortamlarında kendilerini dirençli olma konusunda muazzam kapasiteye sahip olmalarıdır. Yapılan birçok araştırmada yaşlı ve merkezi ağaçlarının birçoğunun ormanda tutulması ile genlerin ve genotiplerin oluşturduğu yeni rejenerasyonların bunu gerçekleştiğini tespit ettiler.

 Gelelim başta ki soruya. Ormanları nasıl güçlendirebilir ve iklim değişikliğiyle başa çıkmalarına nasıl yardımcı olabiliriz?

Bu konu ile dört basit çözüm önerisi sunmak istiyorum. Ve bunların harekete geçilecek kadar çok basit tedbirler olduğu konusunda kendimizi inandırmamız gerekiyor.

İlk önce ormana çıkıyoruz. Burada her ormanın kendine has özellikleri olduğunu göreceğiz. Her enlemde ve boylamda her yükseklikte ve her bakıda ormanın farklılıkları bulunmaktadır. Bu durum bizim ormanlarımızla yerel olarak ilgilenmemiz gerektiğini ortaya koyuyor. Bugün tüm dünyada ve ülkemizde ormanlar çoğu kez tek taraflı aynı yaklaşımla yönetilmektedir. Oysa iyi bir orman yönetimi yerel koşulların bilinmesini gerektirir.

İkincisi, ana ağaçların ve mikorizal ağların genetik depoları olan yaşlı ormanlarımızı kurtarmalıyız. Bu daha az üretim anlamına gelir. Bu konuda tamamen korunması yerine daha tedrici kesimlerim yapılması gerekiyor.

Üçüncüsü, keserken doğal orman mirasını olan, ana ağaçların ve ağların ve genlerin kurtarılması ve korunması gerekir. Böylece ana ağaçların bilgeliklerini gelecek nesil ağaçlara aktarmaları ve böylece gelecekteki streslere dayanabilmeleri sağlanır. Bu konuda korumacı olmamız gerekir.

Dördüncü ve son olarak ormanlarımızı doğal gençleşmeye olanak tanıyarak tür, genotip ve yapı çeşitliliğiyle gençleştirmeliyiz. Doğal orman ekosistemlerine zekasını kendi kendini iyileştirmek için kullanması için ihtiyaç duyduğu araçları vermeliyiz. Ve ormanların yalnızca birbirleriyle rekabet eden bir grup ağaç olmadığını, onların süper işbirlikçi olduklarını da hatırlamamız gerekiyor.

Ormanlara akıllı bir yaklaşım uygulamanın anahtarı, karşılıklı yarar sağlayan fırsatları belirlemek ve daha büyük ölçekte uygulanabilecek yukarıda belirtilen yaklaşımlarla yenilikçi doğal çözümler tasarlamalıyız.