Orman Genel Müdürlüğü'ne Yaban Hayatı Dairesi niçin gerekiyor?

Ormanları yönetme biçimimiz biyolojik çeşitliliği ve yaban hayatını doğrudan etkiliyor . Ormanlar genellikle eşit yaşlı veya eşit olmayan yaşlı bir sistemde yönetilir. Eşit yaşlı bir sistem, ormandaki baskın ağaçların hemen hemen aynı yaşta olduğu sistemdir. Düzensiz yaşlandırılmış bir sistem ise ormandaki ağaç yaşı sınıflarının daha büyük bir çeşitliliğinin olduğu sistemdir.

Ormandaki hedeflerinizi gerçekleştirmenin araçı olan silvikültür, orman büyümesini artırmak ve yeni orman meşcereleri ve yaban hayatı yaşam alanı oluşturmak için orman bitki örtüsünü manipüle etme sanatı ve bilimidir. Bu silvikültürel yönetim sistemlerinin her ikisi de yaban hayatı yaşam alanı oluşturmak veya sürdürmek için avantaj ve dezavantajlara sahiptir. Örneğin, eşit yaşlandırılmış sistemler, daha yüksek değerli kereste ürünlerini teşvik ederken, ardışıklığın birçok aşamasını, yatay çeşitliliği ve yönetim maliyetlerinde azalma sağlayabilir.

Orman yönetimi, yaban hayatı habitatını doğrudan etkilerken yaban hayatı türlerini de hem doğrudan hem de dolaylı olarak etkiler. Tüm ormanlar, en az bir tür yaban hayatı habitatını destekler, ancak ormanların yapısındaki değişiklikler, belirli türlerin habitat gereksinimlerini desteklemek için karakterlerini ve yeteneklerini (olumlu veya olumsuz) değiştirir. Habitat tercihleri, türlerin farklı hasat yöntemlerine tepkisini de belirler .Odun hasatından kaynaklanan daha az rahatsızlık, ormana bağımlı türler için daha iyiyken, özellikle traşlamayla yapılan gençleştirme sahalarının açık habitat türleri için bunun tersi geçerlidir.

Özellikle ormanların endüstriyel ölçekte hasat edilmesi ve yönetimi,orman habitatını değişmesine yol açan en önemli faktördür . Bu nedenle, doğal orman bitki örtüsündeki değişiklik, etkilenen alanda bulunan yaban hayatı türlerinin sayısını ve popülasyonunu doğrudan belirleyebilir .
 
Neden mi? Çünkü orman hayvanlar ve bitkiler için bir yaşam alanıdır ve bu nedenle biyolojik çeşitlilik için önemlidir. Fauna tür toplulukları, yoğun bir şekilde yönetilen ormanlarda bulunuyor ise bölgede bulunan korunan alanlarda muhafaza edilemeyebilir .Bu koşullar altında, üretim ormanlarının yönetimi, biyolojik çeşitliliğin sürdürülmesi için kilit bir unsurdur.
 
Ormana bağımlı türlerin geleceğini garanti altına almak için doğal ormanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Ancak doğal ormanlar sadece korunan alanlarda kaldığı için yönetilen ormanların yönetim biçimleri ön plana çıkıyor.
 
Dünyada ormanlar genellikle eşit yaşlı veya eşit olmayan yaşlı bir sistemde yönetilir. Eşit yaşlı bir sistem, ormandaki baskın ağaçların hemen hemen aynı yaşta olduğu sistemdir. Düzensiz yaşlandırılmış bir sistem, ormandaki ağaç yaşı sınıflarının daha büyük bir çeşitliliğinin olduğu sistemdir.

Ülkemizde seçme olarak işletilen göknar ormanların haricindeki orman yönetim rejimi, uzun süredir (60 yıldan bu yana) eşit yaşlı yönetimdir.

Yatay çeşitlilik, bir meşcere veya orman boyunca çok sayıda habitatın bulunduğu yerdir. Dikey çeşitlilik, zemin ile meşçere tepe çatısı arasında çok sayıda katmanın bulunduğu yerdir. Eşit yaşlı ormanlarda yüksek yatay çeşitlilik olsa da, eşit yaşlı yönetim sistemlerinin dezavantajları, bireysel orman meşcerelerinde daha az dikey çeşitlilik, genel olarak azman ve aşırı olgun ağaçların olmaması ve ağaç yaşı sınıfları, ağaç türlerinin düşük çeşitliliğidir.
 
Düzensiz yaşlı ormanlarla ilgili olarak, bu alanlar çok katlı ağaç saçaklarını içerir ve daha geniş bir ağaç türü, yaşı ve boyutu çeşitliliğine sahiptir.

Eşit yaşlı ormanların yeniden kurulmasına yönelik ana süreçler, çok katlı ağaçların çoğunun kaldırılmasını gerektiren kesme ve diğer benzer eylemler olduğundan, eşit yaşlı sistemler aynı zamanda habitat parçalanmasına da katkıda bulunma eğilimindedir.

Düzensiz yaşlı ve olgun eşit yaşlı ormanlar (> 80 yaşında), ülkemiz ormanlarındaki biyolojik çeşitliliği korumak için önemlidir. Yapılan araştırmalar daha az rahatsızlığa sahip ormanların (düzensiz yaşlı ve olgun eşit yaşlı), genç eşit yaşlı ormanlardan (< 80 yaş) daha fazla ormana bağımlı tür barındırdığını göstermiştir.
 
Düzensiz yaşlı ve olgun eşit yaşlı her iki yönetim rejimi birbiriyle karşılaştırıldığında veya her ikisi de doğal ormanlarla karşılaştırıldığında, düzensiz yaşlı orman yönetiminin ormana bağımlı türler için eşit yaşlı orman yönetiminden (hasat tarihinden itibaren 80 yıla kadar) daha elverişli olduğunu göstermektedir.
 
Eşit yaşlı genç ormanlar (< 80 yaşında), benzer orman alanlarına (düzensiz yaşlı, olgun eşit yaşlı ve doğal ormanlar) kıyasla ormana bağımlı türleri destekleyemez.
 
Ancak yukarıda izah etmeye çalıştığım nedenler ile kızılçam ormanlarını hariç tutarak diğer ormanlarımızda yaş sınıflarını kaldırarak doğal yenilemelerin büyük gruplar halinde veya seçici ağaç kesme gibi uygulamaları tekrar etkinleştirmeliyiz.çünkü ormana bağımlı türlerin korunması için doğal ve doğaya yakın ormanların korunması ve gelişiminin sağlanmasına bağlıdır.
 
Peyzajlarda, yani hem orman hem de açık habitat uzmanları gibi daha geniş bir biyolojik çeşitlilik unsurlarının korunması gerektiği göz önüne alındığında, peyzaj düzeyinde çeşitli türler için en iyi genel biyoçeşitlilik etkileri, peyzajlar içinde farklı habitatlardan oluşan bir mozaik olmasını sağlayarak elde edilebilir.
 
Bu nedenle, doğal ve doğala yakın ormanlara özel önem verilerek peyzaj düzeyinde çeşitli yaşlarda hem eşit yaşlı hem de düzensiz yaşlı üretim ormanları bulunmalıdır. Yapılan araştırmalarda düzensiz yaşlı ve eşit yaşlı yönetilen ormanların yaklaşık %50-%50 oranı önerilmiştir; bu, saha özelliklerine ve orman yönetiminin amaçlarına dayalı olarak karar vermeyi mümkün kılacaktır.

Ormanlarımız, uzun vadeli üretim dönemleri dikkate alınarak, ekonomik faydaları, doğanın ve yaşamın temelleri ve biyolojik çeşitlilik açısından önemi gelecek nesillere göre yönetilmeli ve korunmalıdır.

Bu bağlam OGM bünyesinde mutlaka Yaban hayatı yönetimi daire başkanlığı olarak temsil edilmeli ve taşrada Orman Bölge Müdürlüklerinde de alt birimler oluşturulmalıdır.