Otlak ve meraları niçin ağaçlandırmamalıyız?

Marjinal tarım alanlarına, otlak ve meralar ile çiftlik arazilerine  ağaç dikmek, micro düzeyde bir orman oluşturmak toprağın ziyan olması anlamına gelmez. Aksine ağaç dikmek bize tarım arazisinin, otlak ve meralarımızın kullanma şeklini arttırmamıza, barınma yaratmamıza ve hayvanlarımızın refahını iyileştirmemize yardımcı olacaktır. 

Hayvan refahını iyileştirmekten kuraklığın etkilerini hafifletmeye ve toprak erozyonunu azaltmaya kadar, ağaçlarımız ve micro ormanlık alanlarımız çevreyi korumak ve dayanıklı çiftlik işletmeleri oluşturmak için kritik öneme sahiptir.

Soğuğa maruz kalmak dış mekanda kuzu kaybının en büyük nedenlerinden biridir.Bu arada yapılan çalışmalar koyunlara barınak sağlamanın maruziyet ve hipotermi nedeniyle yeni doğan kuzu kaybını azaltabileceğini göstermiştir. 

Ayrıca Türkiye’nin orta enlemde yer almasından dolayı  yaz mevsiminde  çiftlik hayvanların gölgeye ihtiyaç duyduğu bilenen bir gerçektir.Oluşturulacak micro düzeyinde orman gerekli gölgeyi sağlayacaktır .

Ancak ot verimi açısından verimli otlak ve meraları komple ağaçlaştırmak çoğu zaman yarardan çok zarar verebilir. Özellikle ağaçların bazen doğal olarak oluşmadıkları yerlere dikilmesi, endemik ekosistemleri ve habitatları  tahrip etmesine neden oldukları şahit olmuşuzdur.

İklim kriziyle mücadelede düşük teknolojili bir yol olarak ağaç dikmeye yeni bir vurgu yapan bazı uzmanlar, geçmişte yapılan aynı hataların tekrarlanacağından endişe duyuyor.

IUCN Forests'dan Chris Buss bize "Otlaklara veya meralara ağaç dikme ile  orman peyzajının restorasyonu olarak nitelendirilemeyeceğini" vurguluyor.

Özellikle step, otlak,mera ve çayırlar ağaçlandırma yoluyla “restore edilecek” alt ekosistemler olmayıp, doğal bitki örtüsünün eski ve önemli bileşenleridir.  

Mera ve çayırlar zengin bitki çeşitliliği ile göze çarpan toprağı koruyan binlerce canlıya ev sahipliği yapan ekosistemlerdir. Bozuk ve tahrip edilmiş dahi olsa mera ve otlaklar adapte olmuş bitki ve hayvanlar açısından oldukça zengindirler.

Doğal Step,otlak ve meralarda yer alan sakinlerinin, gıda üretkenliğini en üst düzeye çıkarmak için mevsimsel değişimlerden yararlanarak zorlu koşullara dayanabilen seçici olarak üreyen hayvanlara kadar "doğayla kendi çıkarları için nasıl çalışacaklarına dair inanılmaz adaptasyon geliştirmişlerdir.

Emisyonların azaltılması, iklimi güvenli sınırlarda tutmak için ormanlarımız ve diğer ekosistemlerimiz yeterli değildir. Atmosferden daha fazla karbon çekmemiz gerekir. Bu konuda bozulmuş tüm ekosistemleri restore etmek, yakın vadede en iyi seçenek olabilir.

İklim kriziyle mücadelede hiç kuşkusuz büyük ölçekli ağaç dikme programları ile yeni  ormanlar meydana getirmek atmosferden CO2 çekmenin en etkili bir yoludur.

Bu bağlamda otlak ve meraları “arazi restorasyonu” kapsamında micro düzeyde ormanlaştırmaya evet , ancak makro düzeyde tam alanda ağaçlandırmalara asla konu edilmemeli . Bu sahalar mutlaka korunmalı bu arada  bozuk olan otlak ve meralar da aslına uygun olarak mutlaka restore edilmelidir.