SÜSLÜLER Sürüsü... Doğanın Rengarenk Yolculuğu
Doğu Karadeniz’e Kiraz ayı (Haziran) gelince taze otların yeni çıktığı yaylalara çıkma zamanı gelmiş demektir.
30 Haziran 2022 - 20:53
Yaylaya çıkış zamanını gidilecek yerdeki karların erimesi belirler. Çok yüksek olmayan yaylalar için Mayıs sonları, Haziran ayı başları göç zamanıdır. Rize’nin Kaçkar yamaçlarında yer alan yüksek yaylalarına ise ancak Temmuz başlarında çıkılabilir.
İki binli yıllara kadar yaylalara yürüyerek çıkılırdı. Şimdi kamyonlarla çıkılıyor. Yaylaya çıkarken, kadınlar ve gençler renkli ve süslü elbiselerini giyer, inekleri de süslerler. Hayvanların başlarına, alın ve boynuzlarıyla kuyruklarına renkli teller, püsküller, mavi boncuklar, deniz kabukları takılır. Yayla yolculuğu bir şenlik yürüyüşü gibidir. Hayvanları nazardan da korumayı amaçlayan bu süs takılarına Burunca, Purunca, Traşoli denir.
Geleneksel göç, sabah gün doğmadan başlar. Aynı obada (yayla yerleşimi) kalan bir ya da birkaç köyün insanları aynı dakikalarda yolda buluşur. Yaylaya 4-5 saat uzaklıkta olan yüksek köyler, öğleden sonraki saatlerde obalarına ulaşır. Sahile yakın köyler en az bir gece ormanlık alanda konaklarlar. Gecelenen yerde ağaç dallarından çadır (tuyluk) yapılır, ateş yakılır. İnekler ateşin çevresine uzanıp uyurlar. Horon oynanmadan da durulmaz. Ertesi gün erkenden yola çıkılarak yaylaya ulaşılır. Yaylaya erken varanlar, geç kalanları bekler. Çünkü yayla tüm hayvanların ortak hakkı diye görülür. Yayla bekçisi havaya üç el ateş edince obaya giriş komutu ile yüzlerce süslü hayvan aynı anda yaylaya koşturmaya başlar. Bu görüntü harika bir görsel şölendir. Aileler, hayvanları gençlere emanet ederek evlerine giderler.
Günümüzde inek sayıları çok azaldı. Hayvanlara ayrılan otlaklara evler yapıldı. Yaylalar ne yazık ki tatil köyüne döndü. Bugün yaylanın şenlikli hali her ne kadar azalsa da yaşamaya devam ediyor. Yaylacılar baharı takip ediyor. Sahil köyleri ile yaylalar arasındaki gelgitler iki ekosistemi birbirine bağlıyor.
Doğa Derneği
Metin ve fotoğraflar: Mustafa Reşat Sümerkan @mustafa_resat_sumerkan
#YaşamınDöngüsü #DoğaylaUyum #Doğanın20Yılı #Anadolu #DoğanınSanatı #DoğanınKültürü #YaylaGöçü #KirazAyı #Karadeniz #Rize #Kaçkar
İki binli yıllara kadar yaylalara yürüyerek çıkılırdı. Şimdi kamyonlarla çıkılıyor. Yaylaya çıkarken, kadınlar ve gençler renkli ve süslü elbiselerini giyer, inekleri de süslerler. Hayvanların başlarına, alın ve boynuzlarıyla kuyruklarına renkli teller, püsküller, mavi boncuklar, deniz kabukları takılır. Yayla yolculuğu bir şenlik yürüyüşü gibidir. Hayvanları nazardan da korumayı amaçlayan bu süs takılarına Burunca, Purunca, Traşoli denir.
Geleneksel göç, sabah gün doğmadan başlar. Aynı obada (yayla yerleşimi) kalan bir ya da birkaç köyün insanları aynı dakikalarda yolda buluşur. Yaylaya 4-5 saat uzaklıkta olan yüksek köyler, öğleden sonraki saatlerde obalarına ulaşır. Sahile yakın köyler en az bir gece ormanlık alanda konaklarlar. Gecelenen yerde ağaç dallarından çadır (tuyluk) yapılır, ateş yakılır. İnekler ateşin çevresine uzanıp uyurlar. Horon oynanmadan da durulmaz. Ertesi gün erkenden yola çıkılarak yaylaya ulaşılır. Yaylaya erken varanlar, geç kalanları bekler. Çünkü yayla tüm hayvanların ortak hakkı diye görülür. Yayla bekçisi havaya üç el ateş edince obaya giriş komutu ile yüzlerce süslü hayvan aynı anda yaylaya koşturmaya başlar. Bu görüntü harika bir görsel şölendir. Aileler, hayvanları gençlere emanet ederek evlerine giderler.
Günümüzde inek sayıları çok azaldı. Hayvanlara ayrılan otlaklara evler yapıldı. Yaylalar ne yazık ki tatil köyüne döndü. Bugün yaylanın şenlikli hali her ne kadar azalsa da yaşamaya devam ediyor. Yaylacılar baharı takip ediyor. Sahil köyleri ile yaylalar arasındaki gelgitler iki ekosistemi birbirine bağlıyor.
Doğa Derneği
Metin ve fotoğraflar: Mustafa Reşat Sümerkan @mustafa_resat_sumerkan
#YaşamınDöngüsü #DoğaylaUyum #Doğanın20Yılı #Anadolu #DoğanınSanatı #DoğanınKültürü #YaylaGöçü #KirazAyı #Karadeniz #Rize #Kaçkar
FACEBOOK YORUMLAR